Рускія прыказкі

Русскія прыказкі — прыказкі рускіх, размешчаныя ніжэй у алфавітным парадку.

А

	А калі вольны час-то будзе? — А калі нас не будзе.
	А когда свободное время-то будет? — А когда нас не будет.

	А можа, і да нас у двор сонейка ўзыдзе.
	Авось, и к нам во двор солнышко взойдет.

	А можа і рыбака штурхае пад бакі.
	Авость и рыбака толкает под бока.

	А ўжо Вавілаў схавалі ў магілу.
	А уже Вавилу запрятали в могилу.

	А хто чуў, каб мядзведзь лётаў?
	А кто слышал, чтобы медведь летал?

	А ці не п’яны, так хмелён.
	А не пьян, так хмелён.

	А як худ князь, так і ў бруд.
	А как худ князь, так и в грязь.

	А яшчэ кажуць, у Маскве курэй дояць.
	А еще говорят, в Москве кур доят.

	Акуля, Акуля, што шьёшь ня оттуля? — Нічога, матуля, яшчэ пароць буду.
	Акуля, Акуля, что шьёшь не оттуля? — Ничего, маменька, еще пороть буду.

	Абросім ня просіць, а дадуць — ня кіне.
	Абросим не просит, а дадут — не бросит.

	Авірон не баіцца крумкач, а на галкі ёсць палкі.
	Авирон не боится ворон, а на галки есть палки.

	Авірона чорт даў абарону — саву і варону.
	Авирону черт дал защиту — сову да ворону.

	Авось — што заяц, у тенёта трапляе.
	Авось — что заяц, в тенёта попадает.

	Авось будзем жывыя, авось помрём.
	Авось живы будем, авось помрём.

	Авось ды нябось — вазьмі ды кінь.
	Авось да небось — возьми да брось.

	Авось ды нябось — з галавы кінь!
	Авось да небось — с головы брось!

	Авось ды нябось — родныя братья, абодва лежням.
	Авось да небось — родные братья, оба лежни.

	Авось ды нябось — такая подпора, хоць кінь.
	Авось да Небось — такая подпора, хотя брось.

	Авось задатку не дае.
	Авось задатка не дает.

	Авось крывая вывезе.
	Авось кривая вывезет.

	Авось небосю — родны брат.
	Авось небосю — родной брат.

	Авось, нябось ды «як-небудзь» — дабра не будзе!
	Авось, небось да «как-нибудь» — добра не будет!

	Авоська вяроўку вьёт, небоська пятлю закідвае.
	Авоська веревку вьёт, небоська петлю закидывает.

	Авоська сышоў, а небоську пакінуў.
	Авоська ушел, а небоську покинул.

	Авоська хлопец Добры: ці выбавіць, або вывучыць.
	Авоська парень добрый: или выручит, или выучит.

	Авоськал, авоськал, ды і доавоськался.
	Авоськал, авоськал, да и доавоськался.

	Авося жданкі з’елі.
	Авося жданки съели.

	Агрыпіне засвярбіла ў спіне.
	Агриппине засвербило в спине.

	Адамаву лета — з пачатку святла.
	Адамовы лета с начала света.

	Аз ды букі пазбавяць ці то ад мукі?
	Аз да буки избавят ли от муки?

	Аз ня вяз, і зрывала лыка, ня сплесці лапцей.
	Аз не вяз, и содрав лыко, не сплести лаптей.

	Аз п’ю і квас, а ўбачу піва — не прайду яго міма.
	Аз пью и квас, а увижу пиво — не пройду его мимо.

	Азбука — да мудрасці прыступка.
	Азбука — к мудрости ступенька.

	Азбукі не ведае, а пісаць садзіцца.
	Азбуки не знает, а писать садится.

	Азбуку вучаць, — на ўсю хату крычаць.
	Азбуку учить, — на весь дом кричать.

	Ай-ай, месяц май! Цёплы, ды халодны.
	Ай-ай, месяц май! Тепел, да холоден.

	Акуля, Акуля, што шьёшь ня оттуля? — Нічога, матуля, яшчэ пароць буду.
	Акуля, Акуля, что шьёшь не оттуля? — Ничего, маменька, еще пороть буду.

	Алі маё піва не атрымалася, што пад тын пралілося?
	Али мое пиво не получилось, что под тын пролилось?

	Алмаз алмаз ым Граніт, шэльма за махляра губіцца.
	Алмаз алмазом гранится, плут плутом губится.

	Алмаз алмазам рэжацца.
	Алмаз алмазом режется.

	Алтар служыць — ад алтара і жыць.
	Алтарю служить — от алтаря и жить.

	Алтыны злодзей а вешаюць, а палавінны ўшаноўваюць.
	Алтынного вора вешают, а полтинного чествуют.

Алтын кошка паловаю частка цягне.

	Алтын Марціну — ні ботаў падшыць, ні клямар падкаваць.
	Алтын Мартыну — ни сапог подшить, ни скобу подковать.

	Алтынам ваююць, без Алтын — гаруюць.
	Алтыном воюют, без алтына — горюют.

	Алтын знікае — і Марцін знікае.
	Алтын исчезает — и Мартин исчезает.

Алтын сам вароты адмыкае і шлях ачышчае.

Алтын срэбра не ломіць рэбры.

Аль мая лысіну кавадла, што ў яе всяк таўчэцца?

Аль мой двор з’язджаючы дзеецца, што ў яго всяк валіцца?

Аль табе ў лесе лесе мала? Аль ў людзях людзей няма?

Аміна ад бес а не отбудешь.

Аміна дзежкі ня Замясіць: малітву дзей — так муку паклажы!

Амэн лістом не вялікі, ды справа вершыць.

Амэн, амін — а галавой у восець.

Амэн, ды не хадзі адзін.

Анані ды Малання, Тамаш ды кума — і месца занялі.

Анёл дапамагае, а шатан — падбухторвае!

Аніка—воін сядзіць ды вые.

Ану не вяроўку вьёт, але балюча пятлю закідвае.

Анціпа ня ліпа, а скураю плаціць.

Анціпа ня ліпа, і зрывала луб, ня пакрыцца.

Апетыт ад хворага бяжыць, а да здаровага коціцца.

Апетыт прыходзіць у час ежы!

Апетыт хворага разумнейшыя лекарскіх галавы.

Аптэка — не на два стагоддзі: не лечыць аптэка — калечыць.

Аптэка не дадасць стагоддзя.

Аптэкам аддацца — грашыма ня ціснуцца.

Аптэкары лечаць, а хворасцяў крычаць.

Арынушка Марынушкі не горш.

Аркан ня прусак: зубоў няма, а цела есць.

Арсен чакаць да нядзелі.

Артамонаў ядуць лімоны, а мы малайцы — ямо агуркі.

Арцель добра і ворага біць.

Арцельным гаршчок гушчы кіпіць.

Аршын на кафтан, ды два на латы.

Аршын ня солжёт.

Атаманам арцель моцная.

Ах ты, Вавіла! Не бярыся за вілы, ня ўмыўшы лыча.

Ах, ах, а памагчы няма чым.

Ах, ды рукамі мах.

Ах, суддзя, суддзя: чатыры падлогі, восем кішэняў.

	Ах, як салодкія гусіныя лапкі! — А ты іх еў? — Не, але мой дзядзька бачыў, як панскі Кухар нюхаў!
	Ах, как сладкие гусиные лапки! — А ты их ел? — Нет, но мой дядя видел, как панский Повар нюхал!

	Ах, якая нуда! Ня выпусціў бы з рук кавалка, ўсё б еў ды песні спяваў.
	Ах, какая тоска! Не выпустил бы из рук куска, все бы ел да песни пел.

	Ахі ды ахі не дадуць падмогі!
	Ахи до охи не дадут подмоги.

Б

	Баба — ня дзежка: ўстала ды і пайшла.
	Баба — не квашня: встала да и пошла.

	Баба гневалася на гандаль, а торг таго і не ведае.
	Баба гневалось на торговлю, а торг того и не знает.

	Баба і чорта перахітрыць.
	Баба и черта перехитрить.

	Баба на базар тры гады злаваць, а базар таго і ня прыкмячаў: збіраўся ды збіраўся.
	Баба на базар три года серчала, а базар того и не примечал: собирался да собирался.

	Баба напалам варажыла: альбо памрэ, альбо будзе жывая.
	Баба надвое ворожила: либо умрёт, либо будет жива.

	Баба прадзе — ня па дзве кашулі носіць, а мужык не прадзе — ды не голы ходзіць.
	Баба прядет — не по две рубахи носит, а мужик не прядет — да не наг ходит.

	Баба п’яная — уся чужа.
	Баба пьяна — вся чужа.

	Баба п’яная, а суд свой памятае.
	Баба пьяна, а суд свой помнит.

	Баба с возу — кабыле лягчэй.
	Баба с возу — кобыле легче.

	Баба скача, а дзед плача.
	Баба пляшет, а дед плачет.

	Баба слязьмі бядзе дапамагае.
	Баба слезами беде помогает.

	Бабай больш, так дзеўкай менш.
	Бабой больше, так девкой меньше.

	Бабам свята горш пакарання.
	Бабам праздник хуже казни.

	Бабе — красна, мужыку — саха.
	Бабе — красна, мужику — соха.

	Бабін век — сорак гадоў (а ў сорак пяць баба ягадка ізноў).
	Бабий век — сорок лет (а в сорок пять баба ягодка опять).

	Бабін розум — бабіна каромысел: і крыва, і зарубіста, і на абодва канцы.
	Бабий ум — бабье коромысло: и криво, и зарубисто, и на оба конца.

	Бабін розум лепш за ўсялякія дум.
	Бабий ум лучше всяких дум.

	Бабка з кашкай, а дзед з лыжкай.
	Бабка с кашкой, а дед с ложкой.

	Бабка надвое сказала: альбо сын, альбо дачка.
	Бабка надвое сказала: либо сын, либо дочь.

	Бабуля (варажыла, да) напалам сказала (ці то дожджык, ці то снег, ці то будзе, то
	Бабушка (гадала, да) надвое сказала (то ли дождик, то ли снег, то ли будет, то ли нет).

	Бабуля Варвара на свет тры гады злаваць; з тым і памерла, што свет не даведаўся.
	Бабушка Варвара на мир три года серчала; с тем и умерла, что мир не узнал.

	Божкаў бы дзядзька, на сябе гледзячы.
	Ахал бы дядя, на себя глядя.

В

	Верны сябар лепш сотні слуг.
	Верный друг лучше сотни слуг.

	Волга — плыць доўга, а Дунай — шырока.
	Волга — плыть долга, а Дунай — широко.

	Вочы баяцца, а рукі робяць.
	Глаза боятся, а руки делают.

	Вялікі стол, а паесці няма.
	Велик стол, а поесть нечего.

Г

	Гуляй, да дела не забывай.
	Гуляй, да дела не забывай.

	Гусь казлу ня брат.
	Гусь козлу не брат.

	Гусь свінне не таварыш, конны пешаму ня спадарожнік.
	Гусь свинье не товарищ, конный пешему не попутчик.

Д

	Давай сябраваць: то я да цябе, то ты да сябе.
	Давай дружить: то я к тебе, то ты к себе.

	Дай бог яму быць палкоўнікам, толькі не ў нашым палку.
	Дай бог ему быть полковником, только не в нашем полку.

Ж

	Жнівень-бацюшка клопатам—працай мужыка цешыць.
	Август-батюшка заботой-работой мужика тешит.

	Жыве як у Хрыста за пазухай.
	Живет как у Христа за пазухой.

К

	Казак без каня — што салдат без стрэльбы.
	Апрель с водой, а май с травой.

	Красавік з вадой, а май з травой.
	Апрель с водой, а май с травой.

З

	За морам і сініца — птушка.
	За морем и синица — птица.

	За правую справу стой смела.
	За правое дело стой смело.

	Зманіш — не памрэш, ды надалей не павераць.
	Обманешь — не умрешь, да впредь не поверят.

П

	Пекла без дна, стагоддзе без канца.
	Ад без дна, век без конца.

С

	Савет даражэй грошай.
	Совет дороже денег.

	Свіран моцны, ды куты благія.
	Амбар крепок, да углы худы.

	Сумленне верны саветнік.
	Совесть верный советник.

Т

	Талака ваюе, а адзін гаруе.
	Артель воюет, а один горюет.

	Там добра, дзе нас няма.
	Там хорошо, где нас нет.

Ц

	Цішэй вады, ніжэй травы.
	Тише воды, ниже травы.

	Цішэй едзеш — далей будзеш.
	Тише едешь — дальше будешь.

	Цяжка молату, цяжка і накавальне.
	Тяжело молоту, тяжело и наковальне.

Я

	Я б яго ў лыжцы ўтапіў.
	Я бы его в ложке утопил.

	Я кажу пра Івана, а ты про балвана.
	Я говорю про Ивана, а ты про болвана.

	Я горла дзяры, а ён даход бяры.
	Я горло дери, а он доход бери.